ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΞΑΝΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΧΑΛΚΙΔΑ

\

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Γύρω από την τύχη του κτιριακού συγκροτήματος της άλλοτε Δημοτικής Αγοράς Χαλκίδας εγείρονται διαφορετικές απόψεις οι οποίες άλλες φορές συγκλίνουν και άλλες αποκλίνουν. Το ζητούμενο είναι πάντως η διαμόρφωση μίας οριστικής απόφασης προκειμένου αυτή η ανοικτή πληγή της πόλης να κλείσει.

Για περισσότερα από 30 χρόνια η Χαλκίδα έχει μείνει χωρίς Δημοτική Αγορά!!! Αυτή η χαμένη λειτουργία αποτελεί κενό στην οικονομική ζωή της πόλης.

Τι σημασία έχει μία Δημοτική Αγορά για μία σύγχρονη πόλη; Η απάντηση έρχεται εν προκειμένω από την αντίστροφη πραγματικότητα αυτής της συγκεκριμένης πόλης. Η πολυετής έλλειψη της Δημοτικής Αγοράς στερεί την πόλη από την καρδιά της οικονομικής της ζωής και τους παλμούς που αυτή δίνει στην κοινωνική ζωή. Αυτή είναι η βαθιά σημασία των οργανωμένων χώρων εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας, των αγορών είτε αυτές αναφέρονται στην αρχαία πόλη, είτε στην μεσαιωνική και αναγεννησιακή πόλη, είτε στην σύγχρονη πόλη της βιομηχανικής εποχής είτε στην σύγχρονη μεταβιομηχανική και ψηφιακή πόλη. 

Η αγορά ως χώρος έχει οικονομική και κοινωνική διάσταση. Δεν είναι τυχαία εξάλλου η αναβάθμιση της οικονομικής διάστασης ακόμη και σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή όταν η ανάπλαση των χώρων επιτρέπει την ανάπτυξη κοινωνικών επαφών και δραστηριοτήτων στον ίδιο χώρο, π.χ. πεζοδρομήσεις εμπορικών δρόμων κ.ο.κ.

 Επίσης δεν είναι τυχαία η μορφή που λαμβάνουν αρχιτεκτονικά τα σύγχρονα και εν πολλοίς θηριώδη Εμπορικά Κέντρα. Τέλος, στις περισσότερες περιπτώσεις των Δημοτικών Αγορών που κατασκευάστηκαν από το τέλος του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα η επιλογή του χώρου συνδέεται με την παράδοση της διοργάνωσης παζαριών στον ίδιο χώρο, δηλαδή των αντίστοιχων «λαϊκών ανοικτών αγορών» των προηγουμένων αιώνων.

Συνεπώς η σημασία μίας Δημοτικής Αγοράς ως οικονομική και κοινωνική δομή μίας πόλης διατρέχει διαχρονικά στην ιστορία των πόλεων αλλά σε κάθε εποχή προσαρμόζεται σε δεδομένα της και λαμβάνει την σύγχρονη μορφή της.

 Ένα είναι βέβαιο πάντως. Η πόλη που δεν έχει Δημοτική Αγορά έχει χάσει ένα στοιχείο της υπόστασής της, έχει κενό στην οικονομική και κοινωνική της οργάνωση, έχει κατά κάποιο τρόπο λειτουργική αναπηρία. 

Αναφέροντας αυτά δεν υποτιμούμε ασφαλώς την ιστορική διάσταση του χώρου και την σημασία του για την Χαλκίδα ως αναγνωρισμένου ιστορικού τόπου. Αλλά πρέπει να συνδέεται ο σεβασμός και η διατήρηση της ιστορικότητας με την δυναμική της σύγχρονης πόλης.

Ξαναγυρίζοντας στην περίπτωση της Δημοτικής Αγοράς της Χαλκίδας το κενό αυτό διαπιστώνεται από την διάσταση, την μορφή και κυρίως την έλλειψη συγκεκριμένου επίκεντρου στο εμπορικό της κέντρο. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι ο εμπορικός κόσμος της πόλης ζητά εναγωνίως την λειτουργία της Δημοτικής Αγοράς ενώ ίσως θα περίμενε κανείς να έχει ανταγωνιστική στάση απέναντί της. Βιώνει την απουσία της ως ανυπαρξία νεύρου και καρδιάς στην εμπορική ζωή της πόλης.

Η Χαλκίδα χρειάζεται απαραιτήτως την επαναλειτουργία, μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες απουσίας, της Δημοτικής Αγοράς.



Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η οριστική λύση στο ζήτημα της τύχης των κτιριακών εγκαταστάσεων. Όποια και εάν είναι αυτή - χαρακτηρισμός ή μη ως μνημείο, χαρακτηρισμός ως μνημείο μόνο τμήματος ή διατήρηση των αξιόλογων αρχιτεκτονικών στοιχείων- αποτελεί το κλειδί για να ξαναποκτήσει η πόλη Δημοτική Αγορά δεδομένου ότι αυτή αποτελεί αναπόσπαστο και κρίσιμο στοιχείο ενός στρατηγικού πολιτικού οράματος για την προοπτική, την θέση και την δυναμική της Χαλκίδας στο ανταγωνιστικό μέλλον των πόλεων. Είναι καιρός η Πολιτεία να δώσει μία οριστική και τελική λύση.

Η επαναλειτουργία της Δημοτικής Αγοράς δεν είναι μόνο ή πρωτίστως υπόθεση μνημειακής αποτύπωσης του παρελθόντος αλλά κυρίως συστατικό στοιχείο για τον σχεδιασμό και την λειτουργία του μέλλοντος της πόλης. Είναι γεγονός ότι τόσο η Χαλκίδα όσο και η Εύβοια μαζί της δεν έχουν πυξίδα, στόχο, όραμα για την παρουσία τους στο ανταγωνιστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο συνυπάρχουν πόλεις, περιοχές και τοπικές κοινωνίες. Η πόλη δεν έχει σαφή ταυτότητα και κυρίως καθαρό και συγκεκριμένο προσανατολισμό. Θυμίζει «σπασμένο καράβι» του στίχου του Σκαρίμπα που βολοδέρνει πάνω κάτω στα ρεύματα του Ευρίπου. 

Αρκέστηκε στο τσιμέντο, στην αντιπαροχή και στην συγκυρία της πρόσκαιρης βιομηχανικής ανάπτυξης. Αρκέστηκε στους μίζερους και κλειστούς ορίζοντες. Δεν πρέπει όμως να είναι αυτή η μοίρα της. Έχει τις δυνατότητες να κτίσει ένα άλλο μέλλον αξιοποιώντας με άλλους όρους πλέον την θέση της στον ευρύτερο γεωαναπτυξιακό χάρτη.

 Η Χαλκίδα μπορεί να γίνει η πόλη του μέτρου και του καινοτόμου άλματος σε ένα πεδίο αναπτυξιακών ευκαιριών, νέας επιχειρηματικής δράσης, πόλη της εργασίας και της δημιουργίας. Σε αυτή την πόλη ο τομέας του τουρισμού, του πολιτισμού, του εμπορίου, η καινοτομία και επιχειρηματικότητα μπορούν να δώσουν απασχόληση και να δημιουργήσουν πλούτο. Αρκεί να υπάρξει σαφές όραμα, εύστοχο σχέδιο, ισχυρή πολιτική βούληση. 

Η δημιουργία και η λειτουργία της Δημοτικής Αγοράς είναι ένα μικρό ίσως αλλά κρίσιμο τμήμα στο μωσαϊκό των οικονομικών και κοινωνικών δομών που απαιτούνται για να φθάσουμε στην σύγχρονη, καινοτόμα, δημιουργική και πρωτοπόρα Χαλκίδα.



Το μεγάλο όχημα για την νέα – πολιτικά και αναπτυξιακά- πόλη όντως είναι άλλο. Είναι ο θεσμός που θα χαράξει την πορεία. Είναι ο Δήμος. Ακριβώς σε αυτόν απαιτείται να γίνει μία βαθιά και ριζική ανασυγκρότηση, να γεννηθεί ένας νέος σύγχρονος, ψηφιακός και οργανωμένος Δήμος ικανός να παρέχει υπηρεσίες για τους πολίτες αλλά και να χαράζει κατευθύνσεις για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές συλλογικότητες της πόλης.

 Ένας Δήμος- ηγέτης της πόλης, ανοικτός στην κοινωνία, δημοκρατικός, συμμετοχικός αλλά και αποφασιστικός που πέραν από την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων θα κυβερνά το καράβι της πόλης με σύγχρονους όρους αναπτυξιακής διακυβέρνησης.

 Αυτόν τον Δήμο η πόλη δεν τον είχε, δεν υπάρχει, αλλά επειδή είναι προαπαιτούμενος στον δρόμο προς την σύγχρονη, καινοτόμα και πρωτοπόρα Χαλκίδα πρέπει να δημιουργηθεί.